W książce zaakcentowano kwestie obecności i codziennej aktywności człowieka w środowisku. Pedagodzy społeczni w toku własnych eksploracji wskazują na potrzebę promowania działań mobilizujących i uruchamiających różnorodne inicjatywy społeczne w życiu codziennym, wyrażające się przez zachowania twórcze, innowacyjne, podmiotowe, a przede wszystkim dobrowolne. By taka aktywność mogła zaistnieć, muszą być stworzone odpowiednie warunki społeczno-kulturowe, polityczne, w których żyje człowiek, powinny być respektowane wartości ludzkie oraz powinna być podejmowana szeroko pojęta edukacja społeczna, od której zależeć będzie możliwość bycia obecnym, twórczym, uspołecznionym w środowisku życia; gdzie przeplata się tradycja i współczesność, gdzie nie mogą tracić na znaczeniu: wspólnota, tożsamość miejsca, współpraca, zaangażowanie, spotkanie z drugim człowiekiem. Na ten istotny aspekt – ważności aktywnego funkcjonowania jednostki w środowisku lokalnym dla teoretycznych poszukiwań, badawczych inspiracji czy też (bardzo pożądanych) praktycznych działań pedagogiki społecznej – zwrócono szczególną uwagę w prezentowanej monografii.

Wstęp

CZĘŚĆ I. WYBRANE ODNIESIENIA TEORETYCZNO-BADAWCZE

Katarzyna Segiet

Pedagogika współbycia inspiracją dla społeczności lokalnej i aktywności

człowieka

Jerzy Modrzewski

Wiejskość vs miejskość – istota wartości siedlisk ludzkich

Mariusz Cichosz

Środowisko/środowisko wychowawcze w ujęciu pedagogiki społecznej –

tradycja i współczesność

Ewa Włodarczyk

Indywidualizm kontra wspólnota

Barbara Lipińska

„Duch miejsca i tożsamość lokalna” – rozważania dotyczące badań przestrzeni

człowieka

CZĘŚĆ II. WYZWANIA EDUKACYJNE

Waldemar Segiet

Budowanie wspólnoty zadaniem edukacyjnym

Małgorzata Rosalska

Wychowanie do współpracy w ujęciu pedagogiki przeżyć Kurta Hahna

Daria Hejwosz-Gromkowska

Kultura strachu, edukacja a wspólnotowość – ujęcie socjopedagogiczne

Aleksandra Boroń

Pedagogika współbycia jako przestrzeń spotkania z „Innym” w perspektywie

sztuki

Katarzyna Pawełek

Praca nad charakterem człowieka jako przykład współbycia wychowawcy

i wychowanka

Bożena Kanclerz

Szkoła jako inicjator aktywności sąsiedzkiej – model teoretyczny a rzeczywistość

CZĘŚĆ III. AKTYWNE DZIAŁANIE W ŚRODOWISKU

Kamila Słupska

Cel? Zaangażowanie mieszkańców… Teoria i praktyka aktywizowania społeczności

lokalnej (od uzasadnienia potrzeby działań do przykładów ich realizacji)

Agnieszka Naumiuk

„O byciu dobrym sąsiadem”, czyli o sąsiedztwie jako powinności i wyznaczniku

człowieczeństwa w kontekście współczesnych zadań pedagogiki współbycia

Bohdan Skrzypczak

Kooperatywa spożywcza – społeczność, instytucja, maszyna edukacyjna

Agata Matysiak-Błaszczyk, Karolina Kmiecik-Jusięga

Wspólnotowość, zaangażowanie społeczne i aktywność kobiet wiejskich działających

w organizacjach typu koło gospodyń wiejskich na przykładzie małopolskiego

Koła Przyjaciół Brzozówki

Halina Guzy-Steinke

Między nami sąsiadami… Obcy, cudzoziemiec – stosunek studentów do obywateli

Ukrainy

Beata Górnicka

Osoby z niepełnosprawnością w przestrzeni środowiska społecznego: lokalnego

i sąsiedzkiego

Noty o Autorach

The book emphasises the issues of human presence and daily human activity in the environment. In the course of their own explorations, social educators point to the need to promote activities that mobilise and start various social initiatives in everyday life, which are expressed through creative, innovative, subjective and, above all, voluntary behaviour. In order for such activities to take place, it is necessary to create the appropriate socio-cultural and political conditions in which people live, human values must be respected and social education in the broadest sense of the word must be undertaken: the possibility of being present, creative and socialised in the environment of life will depend on all this; where tradition and modernity intertwine, where they must not lose their importance: community, identity of the place, cooperation, involvement, meeting other people. This important aspect, namely the significance of the individual functioning actively in the local environment for theoretical research, research inspirations or (which is very desirable) practical activities of social pedagogy, is particularly emphasised in this monograph.